จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๓ “สถาบันพัฒนาพระวิทยากร บนเวทีงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ” โดย พระใบฏีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม

จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๓

“สถาบันพัฒนาพระวิทยากร

บนเวทีงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ”

โดย พระใบฏีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม

         สำหรับสถาบันพัฒนาพระวิทยากรนั้น อาตมาได้เข้ามามีส่วนขับเคลื่อนงานตั้งแต่เริ่มต้นเพราะเป็นหนึ่งในกรรมการโครงการจัดตั้งสถาบันพัฒนาพระวิทยากร เกิดขึ้นจากการดำเนินงานของสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ วัดสระเกศ อันเป็นหน่วยงานของคณะสงฆ์ในการดำเนินงานเผยแผ่อย่างมีประสิทธิภาพ และพัฒนาพระวิทยากร เพื่อสนับสนุนในการดำเนินภารกิจด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกของคณะสงฆ์ตามมติมหาเถรสมาคม จึงได้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการปฏิบัติหน้าที่คณะกรรมการดำเนินโครงการจัดตั้งสถาบันพัฒนาพระวิทยากร ในปี พ.ศ. ๒๕๖๐เป็นต้นมา

           อนึ่ง สถาบันพัฒนาพระวิทยากรมีปรัชญา “สร้างอุดมการณ์ สานงานพระพุทธศาสนา” วิสัยทัศน์ “เป็นสถาบันต้นแบบในการพัฒนาพระวิทยากร ด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาหลากหลายรูปแบบ”

และมีพันธกิจ ๔ ด้าน คือ

๑. ผลิตพระวิทยากรที่มีความรู้ ความสามารถด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเป็นที่ยอมรับของสังคม  

 ๒. พัฒนาหลักสูตรกระบวนการเพื่องานเผยแผ่พระพุทธศาสนา

๓. ส่งเสริมบริการทางวิชาการด้านการฝึกอบรมแก่พระ แม่ชี และบุคลากรทางพระพุทธศาสนา

๔. สร้างเครือข่ายการทำงานด้านการเผยแผ่ที่เชื่อมโยงกันทั้งในประเทศและต่างประเทศ

           และได้จัดให้มีหลักสูตรฝึกอบรมพระวิทยากรหลายหลักสูตรด้วยกันเช่น หลักสูตรพระวิทยากรกระบวนธรรม, หลักสูตรพระวิทยากรบรรยายธรรม, หลักสูตรพัฒนาศักยภาพการปรึกษาเชิงพุทธจิตวิทยา, หลักสูตรพัฒนาสื่อออนไลน์, หลักสูตรพระนักเขียน, หลักสูตร และหลักสูตรผู้นำการเปลี่ยนแปลง บนรากฐานคุณธรรม จริยธรรม   

นอกจากนี้ยังได้ผลิตงานวิชาการ เพื่อประมวลผลจากกระบวนการทำงานของสถาบันพระวิทยากร ๓ โครงการคือ โครงการอบรมพระวิทยากรกระบวนธรรม รุ่น ๒, โครงการอบรมความเป็นผู้นำตามหลักสูตรพระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๐ และโครงการอบรมผู้นำท้องที่และผู้นำท้องถิ่น จังหวัดนครศรีธรรมราช ระหว่างปี พ.ศ ๒ค๖๐-๒๕๖๑ โดยมีงานวิจัยดังนี้

           ๑) รายงานการวิจัย เรื่อง การประเมินผลสัมฤทธิ์หลักสูตรการฝึกอบรมโครงการพระวิทยากรกระบวนธรรม รุ่น ๒

           ๒) รายงานการวิจัย เรื่อง กระบวนการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาความเป็นผู้นำตามหลักสูตรพระสังฆาธิการในเขตปกครองคณะสงฆ์ภาค ๑๐

.          ๓) รายงานการวิจัย เรื่อง กระบวนการฝึกอบรมเพื่อพัฒนาความเป็นผู้นำ : หลักสูตรอบรมผู้นำท้องที่และผู้นำท้องถิ่น จังหวัดนครศรีธรรมราช

         ๔.) ได้จัดทำ “วารสารวิชาการ สถาบันพัฒนาพระวิทยากร” (The Journal of Institute of Trainner Monk Development ซึ่งได้จัดพิมพ์ปีที่ ๑ ฉบับที่ ๑ มกราคม – มิถุนายน ๒๕๖๑ เป็นต้นมา

         จะเห็นว่าสถาบันพัฒนาพระวิทยากรเกิดขึ้นได้ไม่นาน แต่สามารถขับเคลื่อนงานไม่ว่าจะเป็นด้านการเขียนหลักสูตร และงานวิชาการได้อย่างรวดเร็ว มีเครือข่ายพระวิทยากรที่ผ่านการอบรมจากสถาบันพัฒนาวิทยากรในแต่ละหลักสูตรกระจายอยู่ทั่วทุกภูมิภาคของประเทศที่ทำงานด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนา เพราะได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ฯ โดยมีพระเดชพระคุณพระราชกิจจาภรณ์ (เทอด ญาณวชิโร) อดีตผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศ, อดีตเลขานุการสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม จริยธรรมฯ เป็นผู้ให้คำปรึกษา ให้แนวทางในการทำงานต่าง ๆ เป็นสำคัญ

ด้วยเหตุดังกล่าวนี้จึงได้รับความไว้วางใจจากสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ ให้ดำเนินการจัดทำแผนยุทธศาสตร์ ระยะ ๕ ปี พ.ศ.๒๕๖๑-๒๕๖๕ และหลักสูตรพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ ของสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ พร้อมเป็นตัวแทนไปเข้าร่วมประชุมพระธรรมทูตสายต่างประเทศ ๔ ทวีป (Conference Thai Overseas Going Dhammaduta Bhikkhus in Four Continents) ณ ห้องประชุมของโรงแรม PARK ROYAL ประเทศสิงคโปร์ ซึ่งการเดินทางไปทำงานในครั้งนี้ถือว่าเป็นไปตามพันธกิจของสถาบันพัฒนาพระวิทยากรอีกด้วย

           ทั้งนี้ พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี, ป.ธ.๙, ดร. ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร พร้อมคณะได้เดินทางไปร่วมประชุมในครั้งนี้ (ได้กล่าวรายละเอียดไว้ในจาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๒)

ในโอกาสนี้พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี,ป.ธ.๙,ดร. ได้นำเสนอแผนยุทธศาสตร์ ระยะ ๕ ปี พ.ศ.๒๕๖๑-๒๕๖๕ และหลักสูตรพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ ซึ่งมีสาระสำคัญดังนี้

           ๑. แผนยุทธศาสตร์ มี ๔ ประเด็นยุทธศาสตร์ คือ ๑.เสริมสร้างประสิทธิภาพของสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ ๒.การพัฒนาพระภิกษุสงฆ์เพื่อปฏิบัติหน้าที่พระธรรมทูต ๓.การกำกับดูแลช่วยเหลือ สนับสนุน การปฏิบัติงานและศาสนกิจของพระธรรมทูต และวัดในต่างประเทศ ๔.ส่งเสริมการปฏิบัติศาสนกิจที่เป็นประโยชน์สาธารณะของพระธรรมทูตในต่างประเทศ

           การจัดทำแผนยุทธศาสตร์นี้ขึ้นเพื่อให้การทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศเป็นระบบมากขึ้น ให้พระธรรมทูตในต่างประเทศได้เข้าใจร่วมกันเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันในแผนยุทธศาสตร์เพื่อความสามัคคี และแผนยุทธศาสตร์นี้เสมือนเป็นเข็มทิศในการขับเคลื่อนงานเผยแผ่พระศาสนาในต่างประเทศให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น อันจะส่งผลให้เกิดประโยชน์ต่องานของพระธรรมทูตอย่างแท้จริง

           ๒.หลักสูตรพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ ๑.เพื่อเสริมสร้างองค์ความรู้ต่างๆในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสำนักสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ ๒.เพื่อแลกเปลี่ยนเรียนรู้การเผยแผ่พระพุทธ ศาสนาในต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ

           หลักสูตรนี้ถูกพัฒนาเพิ่มเติมจากประสบการณ์ของพระธรรมทูตในต่างประเทศ โดยการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศของคณะสงฆ์ไทยในปัจจุบันก็จะมีหน่วยงานที่รับผิดชอบจัดฝึกอบรมพระธรรมทูตสายต่างประเทศอยู่แล้ว แต่จากการที่สำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศได้ไปศึกษาหาข้อมูลเกี่ยวกับพระธรรมทูตในต่างประเทศจะพบว่าแต่ละรูปเดินทางไปทำงานเผยแผ่ในต่างประเทศ ยังขาดการติดตามประเมินผล หรือไม่มีหลักสูตรที่เป็นการต่อยอดองค์ความรู้ใหม่ ๆ หรือมีหลักสูตรเพิ่มความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านให้ท่านได้ไปตอบโจทย์ของการทำงานในแต่ละพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

           หลักสูตรพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ จะเน้นสร้างกระบวนการให้พระธรรมทูตที่เดินทางไปปฏิบัติศาสนกิจ ๓ ปี หรือ ๕ ปี ได้กลับมาถอดบทเรียน และแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ของการทำงานพระธรรมทูตในแต่ละพื้นที่ พร้อมกับการฝึกอบรมปฏิบัติจริงจากผู้ที่มีประสบการณ์ในการทำงานพระธรรมทูตในต่างประเทศ เช่น การเดินทางเข้าประเทศต้องผ่านขั้นตอนอะไรบ้าง, ขั้นตอนในการจดทะเบียนสร้างวัดในแต่ละประเทศมีกระบวนการอย่างไรบ้าง, ขั้นตอนการสร้างกิจกรรมและการสื่อสารเพื่อการเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ เป็นต้น

           จากการนำเสนอแผนยุทธศาสตร์ ระยะ ๕ ปี พ.ศ.๒๕๖๑-๒๕๖๕ และหลักสูตรพระธรรมทูตสายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ ของสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ ในที่ประชุมพระธรรมทูตสายต่างประเทศ ๔ ทวีป มีมติเห็นชอบ ด้วยเหตุนี้สถาบันพัฒนาพระวิทยากร จึงต้องส่งคณะทำงานไปเป็นพระธรรมทูตในต่างประเทศ นอกจากจะไปทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาแล้ว ยังต้องทำวิจัย ศึกษาเก็บข้อมูลการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ เพื่อนำมาปรับปรุงหลักสูตร หรือแผนยุทธศาสตร์ ในโอกาสต่อไป

ดังนั้น อาตมาจึงได้รับมอบหมายให้ไปปฏิบัติศาสนกิจ ณ ประเทศสกอตแลนด์เพื่อดำเนินการเรื่องดังกล่าวเป็นเวลา ๒ ปี

นอกจากอาตมาแล้วก็ยังมีรูปอื่นๆ อีกหลายท่านที่เป็นคณะทำงานของสถาบันพัฒนาพระวิทยากรได้เดินทางไปในแต่ละพื้นที่ของต่างประเทศเพื่อดำเนินภารกิจสำคัญเช่นกัน  ส่วนอาตมาเดินทางตั้งแต่คืนวันที่ ๓๑ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๖๒ นี้ และพบกันได้อีกในจาริกธรรม สกอตแลนด์ ตอนที่ ๔ “กว่าจะถึงสกอตแลนด์” เพราะระหว่างทางจนกว่าจะถึงแผ่นดินสกอตแลนด์น่าจะมีเรื่องระทึกหลายอย่างมาเล่าสู่กันฟัง

           ท้ายที่สุดนี้ กราบขอบพระคุณครูบาอาจารย์ทุกท่าน โดยเฉพาะกลุ่มเพื่อชีวิตดีงามที่ช่วยหล่อหลอม สอนสั่งให้อาตมาได้ทำงานพระศาสนาในทุกวันนี้ได้ ซึ่งอาตมามีโอกาสได้ร่วมทำงานใน ๓ ยุคด้วยกัน ตั้งแต่ ๑.) พระมหานภันต์ สนฺติภทฺโท, ป.ธ.๙,ศศ.บ,ศศ.ม อดีตประธานกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม ปัจจุบันได้รับทุน “ชีฟนิ่ง” กำลังศึกษาอยู่ที่มหาวิทยาลัยลีดส์ สหราชอาณาจักร พร้อมทำงานด้านสันติภาพกับเครือข่ายองค์กรระหว่างประเทศ ๒) พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี,ป.ธ.๙,ดร. อดีตประธานกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม ปัจจุบันเป็นอาจารย์ประจำคณะพุทธศาสตร์ มหาจุฬาฯ (ส่วนกลาง) ๓) พระมหาประสิทธิ์ ญาณปฺปทีโป,ดร. ประธานกลุ่มเพื่อชีวิตดีงามในปัจจุบัน  และขอฝากทิ้งด้วยบทกลอนประจำกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม ดังนี้

มิได้จากกันไปไกล

แค่ระยะทางห่างไปมากกว่า

ทุกสิ่งอย่างมีเปลี่ยนแปลงตามเวลา

แต่เราต่างรู้ว่า…เพื่ออะไร?

เพื่อ…สิ่งที่ฝันใฝ่ อันไกลอยู่

ชีวิต…ต้องต่อสู้ รู้ใช่ไหม?

ดี…ไม่ดี เรารู้อยู่แก่ใจ

งาม…ที่เราต่างได้ร่วมทางกัน

ทางเพื่อธรรม ทำเพื่อทาง ทุกย่างก้าว

ชีวิตจริง เรื่องราวใช่ในฝัน

ทางเดินอาจเปลี่ยนไป

แต่จุดหมายจุดเดียวกัน

“เพื่อชีวิตดีงาม” อยู่อย่างนั้น…และมีเธอเป็นคนสำคัญเสมอไป

(ถ้าสงสัยว่ากลุ่มเพื่อชีวิตดีงามคือใคร ให้ไปอ่านจาริกธรรมสกอตแลนด์ตอนที่ ๑ และตอนที่ ๒ ท่านก็จะเข้าใจว่าทำไมอาตมาต้องพูดถึงกลุ่มเพื่อชีวิตดีงามส่งท้าย)

จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๓

“สถาบันพัฒนาพระวิทยากร บนเวทีงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศ”

โดย พระใบฏีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม

คอลัมน์ เขียนธรรมสื่อถึงโลก หน้าธรรมวิจัย นสพ.คมชัดลึก

วันอังคารที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๖๒