วันนี้ได้มีโอกาสได้สำรวจจิตใจตน ตื่นเช้าขึ้นมาทำวัตรสวดมนต์เสร็จได้เจริญสติต่อสักประมาณ ๒๐ นาที แผ่เมตตา นี่เป็นกิจวัตรของพระธรรมทูตต่างแดนยึดไว้เป็นหลักปฏิบัติกายฝึกจิตให้ตั้งมั่นอยู่ครองแห่งคุณงามความดี และฝึกครองสติให้อยู่กับตนเอง
พระอาทิตย์กำลังส่องแสงสีทองอร่ามสวยงาม
ทำให้บรรยากาศการเจริญสติเป็นไปได้ดีงามเลยทีเดียว
จากนั้นก็ไปเดินจงกรมอยู่ใต้ต้นโอ๊กใหญ่คู่กันภายในวัดพุทธเมตตามหาบารมี
อยู่ข้างๆ ริมรั้วลวดหนามมีกอหญ้าสีเขียวทำให้สบายตาสบายใจ
ในระหว่างที่เดินจงกรมก็มีความคิดว่า …
“เออ… เราเดินจงกรมอยู่ที่ประเทศสหรัฐอเมริกา
เหมือนเราเดินจงกรมที่ประเทศไทย ณ วัดป่าโสมพนัส จังหวัดสกลนครเลย”
เธอตื่นฉันหลับ เธอหลับฉันตื่น
โดย พระครูสมุห์สุพัฒน์ อนาลโย พระธรรมทูต ประเทศสหรัฐอเมริกา
เมื่อเราเจริญสติอยู่กับกายของเราจะทำที่ไหนๆ ก็เหมือนกัน เพราะจิตใจเป็นธรรมชาติ
เจริญรอยตามเส้นทางธรรมของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า อยู่กับปัจจุบันธรรม
คือเอาใจไว้กับความรู้สึกตัว ทำอะไรก็รู้สึกตัว พูดและคิดก็รู้สึกตัวไว้
ความรู้สึกตัวคือตัวสติ
ขณะนี้ เดี๋ยวนี้ เวลานี้ วินาทีนี้
คือ ความว่างจากอดีตและอนาคต แต่รู้เท่าทันปัจจุบันที่ดำเนินไปเป็นขณะๆ ไปเรื่อยๆ อาจมีหลงลืมบ้าง มีความรู้สึกตัวยาวบ้าง สั้นบ้าง เสี้ยววินาทีบ้าง ก็ช่างมัน… ปล่อยมันให้เป็นไปตามธรรมชาติของจิตที่จะดำเนินไปเราเป็นเพียงผู้ดูและรู้เท่าทันมันให้ได้
เมื่อคุณมีความรู้เรื่องสติที่ตัวแล้วจะอยู่ที่ไหน ทำอะไร เวลาไหน อยู่ประเทศไทย หรือ ต่างประเทศ ความรู้สึกตัวนี้เป็นตัวเดียวกันทั้งนั้น
โลกใบนี้เป็นโลกใบเดียวกัน มีฟ้า อากาศ ดิน น้ำ ลม ไฟ เหมือนกัน เป็นมนุษย์ เป็นคนเหมือนกัน เพียงแค่สถานที่ตำแหน่งถิ่นฐานที่แตกต่างไปโดยธรรมชาติ
ความโลภ โกรธ และหลง มันก็เป็นสิ่งเดียวกัน ใครยึดมั่นถือมั่นไม่รู้จักสร้างตัวเจริญสติปล่อยวางก็ทุกข์ไปกับมันเป็นวัน เป็นเดือน เป็นปี ไปจนกว่าจะตายจากกัน
วิธีที่รู้เท่าทันความคิดต้องเจริญสติสัมปชัญญะ รู้สึกตัวมากๆ
ย้อนกลับมาที่การเดินจงกรมอีกครั้ง
ที่ตั้งประเด็นไว้เบื้องต้นว่า “เธอตื่นฉันหลับ ฉันตื่นเธอหลับ”
เวลาที่เราเดินจงกรม…
ถ้าเรามีความรู้สึกตัว ก็เปรียบเสมือนเราตื่นจากความนึกคิดถึงอดีตและอนาคต
ส่วนมากคนเราหลับใหลเพราะหลงเข้าไปเป็นความคิดนั้นๆ จนทำยึดมั่นถือมั่นไว้ว่าเป็นตัวกูของกู ไม่รู้จักปล่อยวาง ยิ่งคิดยิ่งเพิ่มความคิด คิดซ้อนความคิด จากเรื่องหนึ่งก็กลายเป็นหลายเรื่อง หาทางออกไม่เป็นก็กลับกลายเป็นทุกข์ใจและทุกข์กาย สุขภาพจิตย่ำแย่ ทรมานใจร้องไห้ กายซูบผอม เพราะคิดมากนอนไม่หลับกินไม่ได้ นี่ตัวทุกข์
เธอตื่นฉันหลับ คือ หลงความคิดที่เป็นอดีตและอนาคตจนขาดความรู้สึกตัว หรือตัวสติ ความคิดที่ทำให้เราเป็นทุกข์กายทุกข์ใจหาทางออกไม่ได้ จนทำให้เราหลงเพลิดเพลินในชาติภพจนไม่รู้จักจบสิ้น ใช้ชีวิตแบบมีความโลภ โกรธ หลงจนวันตาย ไร้สาระไปวันๆ สร้างความเดือดร้อนให้ตนเอง บุคคลใกล้ชิดพ่อแม่ เป็นต้น
ฉันตื่นเธอหลับ คือ บุคคลที่มีความรู้สึกตัวมีสติ ไม่หลงใหลไปเป็นความคิดที่เป็นอดีต อนาคต เรื่องดีไม่ดีให้รู้อย่างเดียวแล้วกลับมาอยู่กับปัจจุบันธรรม ใครที่ไปยึดติดกับอดีตจะทำให้เสียเวลาและโอกาสที่จะทำความดีและความเจริญก้าวหน้าในขณะนี้
อดีตก็คืออดีตที่ผ่านพ้นไปแล้ว ควรปล่อยอดีตนั้นไปเสีย เพราะอย่างไรก็ไม่สามารถหวนกลับไปแก้ไขอะไรได้แล้ว แก้คือที่ใจตนเองอย่างเดียวในขณะนี้ อยากมีชีวิตใหม่ก็ทำสิ่งใหม่ อยากมีชีวิตแบบเก่าก็ทำแบบเดิม และคบคนแบบเดิมๆ แต่อยากจะบอกว่า ชีวิตนี้จิตใจเราเริ่มต้นใหม่ได้ทุกๆ วัน ไม่สายเมื่อเรายังมีลมหายใจอยู่
อนาคตก็คือเป้าหมายข้างหน้า สิ่งที่เรามโน หรือปรุงแต่งมันขึ้นมาเอง คือความคิดที่สร้างขึ้นจากจินตนาการของตนเอง มีอยู่สองอย่างคือ สมหวังและผิดหวังเสมอ ถ้าเรามีสติรู้สึกตัว สมหวังก็อย่าดีใจจนเกินไป คิดเสียว่ามันคือผลสำเสร็จก็พอ ผิดหวังก็อย่าเสียจนเกินไป ขอให้มันเป็นบทเรียนก็พอ
ฉะนั้น ให้เราเลือกเอาว่าเป็นแบบไหนดีระหว่าง เธอตื่นฉันหลับ ฉันตื่นเธอหลับ
เราจะทำอย่างไร… ไม่ให้ความทุกข์มันตื่นท่วมจิตใจของเรา ทำอย่างไรให้ความทุกข์มันลดน้อยลงได้เร็วๆ ที่สุด และทำอย่างไรให้ความตื่นรู้เบิกบานของจิตใจของเราให้ปกติสุขทุกข์ใจน้อยที่สุด
ทั้งหมดทั้งมวลคือ ความไม่ประมาท มีสติ มีความรู้สึกตัว รู้เนื้อรู้ตัว รู้เท่าทัน รู้กันรู้แก้ ความทุกข์ ความปกติสุขของจิตใจก็จะอยู่กับกายเราได้
“เธอตื่นฉันหลับ เธอหลับฉันตื่น”
โดย พระครูสมุห์สุพัฒน์ อนาลโย พระธรรมทูต ประเทศสหรัฐอเมริกา
คอลัมน์ ธรรมลิขิต นสพ.คมชัดลึก หน้าธรรมวิจัย วันอังคารที่ ๑๗ กันยายน พ.ศ.๒๕๖๒
” ความรู้สึกตัว คือ สติ …เมื่อคุณมีความรู้เรื่องสติที่ตัวแล้วจะอยู่ที่ไหน ทำอะไร เวลาไหน อยู่ประเทศไทย หรือ ต่างประเทศ ความรู้สึกตัวนี้เป็นตัวเดียวกันทั้งนั้น“
“เธอตื่นฉันหลับ เธอหลับฉันตื่น”
โดย พระครูสมุห์สุพัฒน์ อนาลโย พระธรรมทูต ประเทศสหรัฐอเมริกา
