จิรํ ติฏฺฐตุ พุทธสาสนํ ฯ
ขอพระพุทธศาสนาจงดำรงอยู่ตลอดกาลนาน
ญาณวชิระ
ทำไม…ลูกผู้ชายต้องบวช (ตอนที่ ๑๙ )
บรรพ์ที่ ๔
ขั้นตอนการบรรพชา และ อุปสมบท
(๒) เล่าเรื่องนาค จากพุทธประวัติสู่ตำนานชาวบ้าน
คำว่า “นาค” แปลว่า ผู้ประเสริฐ เพราะไม่ทำบาป จะเป็นคนก็ตาม เป็นสัตว์เดรัจฉานก็ตาม หากไม่ทำบาปก็เรียกว่าผู้ประเสริฐ เช่น พญาช้างปาลิไลยก์ที่อุปัฏฐากองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คราวเสด็จประทับในป่าปาลิไลยก์พระองค์เดียว ไม่มีพระภิกษุอุปัฏฐากติดตาม ได้พญาช้างเชือกหนึ่งเป็นพุทธอุปัฏฐาก เราจึงเรียกพญาช้างเชือกนั้นว่า “หัตถินาโค” แปลว่า “ช้างประเสริฐ”
นอกจากนั้น สัตว์เลื้อยคลานประเภทงูจำพวกหนึ่ง เป็นพญางูใหญ่ กึ่งสัตว์เดรัจฉาน กึ่งเทพ สามารถจำแลงกลายเป็นมนุษย์ไปไหนมาไหนได้ตามความต้องการ เราเรียกว่า “พญานาค” เพราะเป็นสัตว์เดรัจฉานแต่ก็แสวงหาคุณอันประเสริฐ
ผู้ที่จะบวชเป็นพระภิกษุนั้นเป็นการดำเนินชีวิตตามเส้นทางของพระอริยเจ้า ปฏิปทาของพระอริยเจ้าเป็นปฏิปทาอันประเสริฐเพราะไม่ทำบาปทั้งปวง เราจึงเรียกผู้จะดำเนินชีวิตตามปฏิปทาอันประเสริฐนั้นว่า “นาค”
พญานาคภูริทัตต์
อดีตชาติของพระพุทธองค์
ตามคัมภีร์ทางศาสนา พญานาคได้เข้ามาเกี่ยวข้องกับพระพุทธองค์ตั้งแต่อดีตชาติ เมื่อพระองค์เสวยชาติเป็นพญานาคชื่อภูริทัตต์ ปรากฏในภูริทัตต์ชาดกที่พระองค์ตรัสเล่า พญานาคภูริทัตต์พิจารณาเห็นว่าการเกิดเป็นนาคโดยชาติกำเนิด ต้องดำรงชีพด้วยชีวิตของกบและเขียด เป็นการเบียดเบียนผู้อื่นให้ได้รับความลำบากเดือดร้อน จึงคลายพิษออกปลีกตนจากหมู่ญาติไปจำศีลภาวนา จนถูกหมองูสะกดด้วยคาถาเพื่อนำแสดงมายากลให้คนดู พญานาคภูริทัตต์ได้รับความลำบากเหลือแสน เพราะความตั้งอยู่ในศีล แม้จะได้รับความลำบากเช่นนี้ พญานาคภูริทัตต์ก็หาได้ผูกจิตคิดร้ายและทำอันตรายแก่หมองูไม่ จนหมู่ญาติได้ออกตามหาและช่วยไว้ได้ในที่สุด
กาฬนาคราช
นาคราชนอนเฝ้าถาดอธิษฐาน
ตามพุทธประวัติ พญานาคยังได้เข้ามาเกี่ยวข้องกับพระพุทธองค์ตั้งแต่ก่อนการตรัสรู้
เมื่อพระโพธิสัตว์เสวยข้าวมธุปายาสที่นางสุชาดาถวายแล้ว ได้ถือถาดไปทรงอธิษฐานที่ริมฝั่งแม่น้ำเนรัญชราว่า ถ้าเราจักได้ตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในวันนี้ ขอให้ถาดลอยทวนกระแสน้ำไป ถ้าไม่ได้เป็นจงลอยไปตามกระแสน้ำ ครั้นอธิษฐานแล้ว ทรงลอยถาดไปในแม่น้ำ ถาดนั้นลอยตัดสายน้ำออกไปจนถึงกลางแม่น้ำ แล้วลอยทวนกระแสน้ำขึ้นไปประมาณ ๘๐ ศอกจึงหมุนจมลงไปตามวังวนแห่งหนึ่ง
ถาดนั้นได้ตกลงไปกระทบถาดของพระพุทธเจ้า ๓ พระองค์ คือ พระกกุสันธะ พระโกนาคมนะ และ พระกัสสปะ ที่มาตรัสรู้ก่อนหน้านี้ ทำให้พญากาฬนาคราชสะดุ้งตื่นจากหลับ พญากาฬนาคราชคิดว่า เมื่อวานนี้พระพุทธเจ้าตรัสรู้แล้วพระองค์หนึ่ง วันนี้ตรัสรู้อีกพระองค์หนึ่ง จึงลุกขึ้นสรรเสริญพระพุทธคุณด้วยคาถาหลายร้อยคาถา
อดีตชาติพญานาคราชตนนี้เคยเกิดเป็นสามเณรผู้ทำหน้าที่อุปัฏฐากภิกษุหลายร้อยรูป ตั้งแต่อุปัฏฐากภิกษุสามเณรไม่เคยได้หลับได้นอนเต็มอิ่มสักวัน จึงอธิษฐานขอให้ได้นอนไม่รู้จักตื่น เมื่อตายไปแล้วสามเณรได้ไปเกิดเป็นพญากาฬนาคราช นอนอยู่ในนาคพิภพอันเป็นทิพย์ พระพุทธเจ้ามาตรัสรู้องค์หนึ่งจึงตื่นครั้งหนึ่ง
พญามุจลินท์นาคราช
หนึ่งในเทพชั้นผู้ใหญ่ของท้าวจตุโลกบาล
ภายหลังการตรัสรู้ องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสวยวิมุตติสุขบริเวณต้นโพธิ์เป็นเวลาถึง ๗ สัปดาห์ ในสัปดาห์ที่ ๖ พระพุทธองค์เสด็จจากต้นอชปาลนิโครธไปยังต้นมุจลินท์
ณ ต้นมุจลินท์นั้นเอง แม้มิใช่ฤดูกาลที่ฝนจะตก เมฆใหญ่ก็ตั้งขึ้นท้องฟ้ามืดมิดทำให้ฝนตกตลอด ๖ วัน พญามุจลินท์นาคราช ได้ออกจากที่อยู่ของตน มาทำขนดเป็นวงล้อมพระวรกายขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าไว้ ๗ รอบ แล้วแผ่พังพานกั้นฝนเหนือพระเศียร ด้วยความคิดว่าหยาดฝนลมหนาว เหลือบยุง และสัตว์เลื้อยคลานอื่นใด อย่าได้เบียดเบียนองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเลย พระพุทธองค์ได้เสวยวิมุตติสุขที่ต้นมุจลินท์ประหนึ่งประทับอยู่ในพระคันธกุฎี
พอถึงวันที่ ๗ อากาศกลับปลอดโปร่ง พญามุจลินท์นาคราชทราบว่าฝนหยุดตกแล้ว จึงคลายขนดจากพระวรกายขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจำแลงกายเป็นมาณพน้อย ยืนประคองอัญชลี ถวายนมัสการต่อเบื้องพระพักตร์องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระพุทธองค์ประทับเสวยวิมุตติสุขอยู่ ณ ควงไม้มุจลินท์ตลอด ๗ วัน
(โปรดติดตามตอนต่อไป …)
ทำไม…ลูกผู้ชายต้องบวช (ตอนที่ ๑๙) บรรพ์ที่ ๔ “ขั้นตอนการบรรพชา และ อุปสมบท (๒) เล่าเรื่องนาค จากพุทธประวัติสู่ตำนานชาวบ้าน ” โดย ญาณวชิระ
ญาณวชิระ เป็นนามปากกาของ ท่านอาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ (เทอด ญาณวชิโร) ในขณะนั้น ท่านเขียนหนังสือธรรมะมากมาย แต่ละเล่มล้วนเต็มไปด้วยสารัตถะแห่งธรรมที่เข้าใจง่าย และนำมาปฏิบัติแก้ทุกข์ได้ในชีวิตประจำวัน อาทิ หนังสือทำวัตรสวดมนต์แปล ฉบับ คณะสงฆ์วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร , หลักแห่งการทำบุญและปฏิบัติธรรมในชีวิตประจำวัน , พุทธานุภาพ อานุภาพของพระพุทธองค์ , มหาสมัยสูตร ,การ์ตูนแอนนิเมชั่น เรื่อง ปาฏิหาริย์พระบรมสารีริกธาตุ ,ทฤษฎีเบื้องต้นแห่งปรัชญาไทย, ประทีปแห่งแม่น้ำมูล , ทศชาติ ปณิธานมหาบุรุษไม่เปลี่ยนแปลง ,ตำนานภูเขาทอง , ลูกผู้ชายต้องบวช , สมาธิเบื้องต้นสำหรับชาวบ้าน ,หนึ่งหน้าประวัติศาสตร์แห่งการบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ ,บามิยัน ดินแดนแห่งประวัติศาสตร์อันรุ่งเรือง และมืดมนยาวนานแห่งพระพุทธศาสนา, สุวรรณบรรพต สยามพุทธศิลป์ , พุทธชยันตี ๒,๖๐๐ ปี แห่งการตรัสรู้ของพระพุทธเจ้า และ ความเป็นมาของพระอภิธรรม เป็นต้น
หนังสือ “ลูกผู้ชายต้องบวช” โดย ญาณวชิระ จัดพิมพ์เป็นธรรมทานโดย สถาบันพัฒนาพระวิทยากร วัดสระเกศ / ที่ปรึกษา : พระเทพรัตนมุนี , พระครูอมรโฆสิต (ปรีชา สาเส็ง) และพระมหาธีระศักดิ์ ธีรปญฺโญ /บรรณาธิการ โดย พระมหาขวัญชัย กิตติเมธี และ มนสิกุล โอวาทเภสัชช์ / ภาพถ่ายโดย พระมหาปฐมพงษ์ ญาณวํโส ภาพวาดประกอบโดย หมอนไม้ / แบบปก – รูปเล่ม โดย พระมหาเดชา ปญฺญาคโม และ พระมหาสมบัติ ภูริปญฺโญ / ภาพปกโดย ศิลปิน พีร์ ขุนจิตกร/ ผู้อุปถัมภ์การจัดพิมพ์ บริษัท โตโยต้าบัสส์ จำกัด / ขอรับหนังสือได้ฟรีที่ศาลาหลวงพ่อดวงดี วัดสระเกศ จนกว่าหนังสือจะหมด
