ตามรอยธรรม “พระธรรมทูตอาสาใน ๕ จังหวัดชายแดนใต้”
ขออุทิศแด่… พระธรรมทูตอาสาที่ล่วงลับ ด้วยความเสียสละ
: (๘) การก่อตั้ง และนโยบายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนใต้ของสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ)
เรียบเรียงจาก ดุษฎีนิพนธ์ เรื่อง “ประสิทธิผลการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตอาสา ใน ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้”
จากงานวิจัยของ พระมหาปรีชา สาเส็ง
และขอขอบคุณ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี เจ้าของลิขสิทธิ์ไว้ ณ โอกาสนี้
จากการสัมภาษณ์ พระราชกิจจาภรณ์ เลขานุการสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ ฯ ในขณะนั้น เมื่อวันที่ ๒๖ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ เล่าว่า สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) อดีตเจ้าอาวาสวัดสระเกศ ฯ มีดำริให้สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ และสำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ (พศ.) ก่อตั้งพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้ขึ้น เพื่อส่งเสริมความมั่นคงของสถาบันพระพุทธศาสนา ในจังหวัดชายแดนภาคใต้นับตั้งแต่ปี ๒๕๕๓ จนถึงปัจจุบัน (คือในปี ๒๕๕๙)
พบว่ามีพระธรรมทูตอาสามากกว่า ๒๐๐ รูป สร้างขวัญกำลังใจแก่พระสงฆ์และชาวพุทธ ในพื้นที่ ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นอย่างมาก ที่สำคัญเครือข่ายพระธรรมทูตยังผนึกกำลังการทำงานกันเข้มแข็ง และมีการสร้างเครือข่ายเพิ่ม มีแผนพัฒนาระยะ ๕ ปี และทำแผนปฏิบัติการประจำปีของเครือข่ายพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้ พร้อมทั้งจัดทำหลักสูตรพระธรรมทูตอาสา กิจกรรมพัฒนาศักยภาพพระธรรมทูตอาสา เพื่อให้การทำงานของพระธรรมทูตอาสาเกิดระบบ และมีการทำงานอย่างต่อเนื่อง ยั่งยืน
สิ่งที่พระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้ ต้องมี คือ การตระหนักรู้หน้าที่ และสามารถประยุกต์พุทธวิธีการเผยแผ่พระพุทธศาสนาได้เหมาะสมกับพื้นที่ เป็นกัลยาณมิตรที่สามารถให้แง่คิด และกำลังใจแก่พุทธศาสนิกชนได้ ไม่ว่าจะเป็นการสนทนาธรรม บรรยายธรรม นำปฎิบัติธรรมเจริญสติภาวนา เชื่อว่าหากพระธรรมทูตอาสามีความเข้มแข็ง ย่อมก่อให้เกิดความมั่นคงต่อพระพุทธศาสนาในทุกพื้นที่
เจตนารมย์ของสมเด็จพระพุฒาจารย์ ที่ให้ความสำคัญกับปัญหาภาคใต้ โดยได้จัดตั้งพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้ขึ้น มีศูนย์กลางการประสานงานพระธรรมทูตอาสาอยู่ที่วัดบูรพาราม ตำบลยามู อำเภอยะหริ่ง จังหวัดปัตตานี และมีศูนย์พระธรรมทูตอาสาฯ ประจำจังหวัดสงขลา สตูล ยะลา และนราธิวาส มีพระธรรมทูตอาสาฯ ปฏิบัติศาสนกิจ ๒๕๐ รูป
และจากการสัมภาษณ์ พระครูโสภณปัญญาสาร ประธานเครือข่ายพระธรรมทูตอาสาจังหวัดสตูล เมื่อวันที่ ๑๙ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ เล่าว่า
ภารกิจหลักของพระธรรมทูต ก็คือ ออกเยี่ยมให้กำลังใจพระสงฆ์และชาวพุทธในพื้นที่ ออกสำรวจวัด และหมู่บ้านชาวพุทธที่ปล่อยที่ถูกปล่อยทิ้งร้าง รวมทั้งช่วยฟื้นฟูประเพณีเก่าแก่ของชาวพุทธที่หายไปในช่วงเกิดเหตุความไม่สงบ ภายใต้การกำกับของสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ จะเน้นให้พระธรรมทูตอาสาฯ ออกไปให้กำลังใจชาวพุทธในพื้นที่ ขณะเดียวกัน ก็สำรวจข้อมูลวัดร้าง จำนวนชาวพุทธย้อนหลัง ๕ ปี และจะดำเนินการสำรวจต่อเนื่องไปอีก ๕ ปี หลังจากนั้น จะมีการทำการวิจัยเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาในพื้นที่ชายแดนภาคใต้ด้วย
