หลายๆคนเคยมีประสบการณ์การละเล่นกับเพื่อนอย่างมีความสุข
ทะเลาะกันแวบเดียว เดี๋ยวก็มาเล่นกันใหม่
รสชาติหวานหอมของมะม่วงสุกที่ปีนเก็บกินยังจำได้ไหม
ทำไมวันนี้หลายคนมีความสะดวกสบายทางวัตถุ และอาหารการกิน
กลับหลงลืมอะไรบางอย่างไร
ทำไมเราไม่เคยมีความสุขเหมือนวัยเด็กอีกเลย
เราเคยไตร่ตรองใคร่ครวญดูหรือไม่ว่าทำไมเราไม่อยากมีชีวิตเหมือนวัยเด็ก
ทั้งที่เรารู้สึกว่ามันมีความสุข?
บาตรเดียวท่องโลก ตอน…
ความสุขไม่ได้อยู่ที่ขนาดของบ้าน
โดย พระพิทยา ฐานิสสโร
ชาวจั๊กม่าที่อาศัยอยู่รัฐอรุณาจัล ประเทศอินเดีย ทุกครั้งก่อนใส่บาตรเขาจะโปรยดอกไม้ขณะที่พระเดินกำลังจะถึงที่รับบาตร หลังจากใส่บาตรเสร็จ พวกเขานั่งคุกเข่ากราบพระพร้อมกล่าวคำบูชาคำขอขมาเป็นภาษาบาลี เสร็จแล้วก้มกราบพระตรงผืนดินที่นั่งคุกเข่าอยู่อีกครั้งหนึ่ง สำหรับพระยืนสำรวมด้วยอาการสงบนิ่งถือเป็นการให้พร
พวกเขาที่อาศัยอยู่ที่นี่ส่วนใหญ่จะแต่งงานกันตั้งแต่อายุยังน้อยและสามารถครองคู่ชีวิตร่วมกันจนหมดลมหายใจสุดท้ายแทบจะไม่มีคู่ชีวิตใดๆ ที่มีการหย่าร้าง
พ่อของลูกศิษย์รู้สึกอายวันที่นิมนต์พระไปฉันภัตตาหารเพลที่บ้าน สาเหตุเพราะบ้านหลังเล็กพื้นตีเป็นแผงด้วยไม้ไผ่ เวลาเดินรู้สึกยวบยาบ หลังคามุงด้วยสังกะสีเก่าๆ ฝาผนังกั้นด้วยไม้ไผ่สาน ชานระเบียงหน้าห้องมีหิ้งวางรูปของพระพุทธเจ้าที่มีทั้งแบบไทยและแบบอินเดียแต่ไม่มีพระพุทธรูป ส่วนด้านหน้าหิ้งพระเป็นที่นั่งสำหรับพระฉันภัตตาหารเพล
วันนี้ทั้งญาติๆ พี่น้องเพื่อนบ้านมาร่วมกันถวายเพลหลายคน ทุกคนต่างเตรียมอาหารมาเป็นอย่างดีรับศีลรับพรแบบไทย สำหรับประเพณีของที่นี่เมื่อถวายภัตตาหารพระเสร็จญาติโยมจะไปนั่งรวมตัวกันอีกที่หนึ่งรอจนกว่าพระฉันเสร็จจึงมาเก็บสำรับ บางบ้านปิดประตูให้พระนั่งฉันในห้องญาติโยมจะออกไปนั่งด้านนอกระเบียง
หลังจากฉันภัตตาหารเสร็จออกมานั่งใต้ต้นไม้หน้าบ้านเพราะอากาศปลอดโปร่งลมเย็นสบายเมื่อญาติโยมรับประทานอาหารเสร็จเรียบร้อยก็มาร่วมวงนั่งพูดคุย เสียงหัวเราะสนุกสนานมีให้ได้ยินเป็นระยะๆ เพียงแค่นั่งมองรอยยิ้มฟังเสียงหัวเราะจากความสนิทสนมคุ้นเคย แม้ไม่เข้าใจภาษาแต่สามารถรับรู้ถึงความสุข ความเบิกบาน ความเชื่อมโยงผูกพันสนิทสนมกลมเกลียว
เวลาผ่านไปอย่างรวดเร็ว แม้บางช่วงนั่งอยู่ด้วยกันในความเงียบเป็นเวลาเกือบ ๕ ชั่วโมงที่ต้องเปลี่ยนที่นั่งเพื่อหลบแสงแดดที่กำลังคล้อยลงต่ำ เป็นช่วงบ่ายที่ผ่อนคลายเบิกบาน ครอบครัวอยู่พร้อมหน้าพร้อมตากันโดยไม่รู้สึกว่าจำเป็นต้องอยู่เพราะเกรงใจ เนื่องจากในช่วงเวลา ๕ ชั่วโมง บางคนลุกไปทำธุระส่วนตัว เมื่อเสร็จแล้วก็จะกลับมานั่งเล่นร่วมกันอีก เป็นชีวิตที่ไม่ต้องมีภาระมาก หรือห่วงกังวลถึงอนาคต ไม่มีหนี้สินที่ต้องบีบบังคับให้หาเงินอยู่ตลอดเวลาเพื่อผ่อนบ้านผ่อนรถฯลฯ
ส่วนชีวิตที่ไม่เข้าใจจุดมุ่งหมายที่แท้จริง การเสพสิ่งต่างๆ ตามความพอใจจะนำจิตไปสู่ความเครียดความกดดันมากยิ่งขึ้นหากไม่ได้ตามใจอยาก ในที่สุดจิตใจจะตกเป็นทาสหมดอิสรภาพไม่รู้สึกไม่อิ่ม โดดเดี่ยวกระหายอยู่เกือบตลอดเวลา ชีวิตจะไร้ความเบิกบาน ไม่รู้สึกตัวกับสิ่งที่กระทำ ไม่สามารถเห็นคุณค่าในตัวเองและสิ่งรอบตัว ไม่เห็นคุณค่าของผู้อื่นสามารถกระทำผิดได้เกือบทุกอย่างเพื่อให้ได้มีได้เป็นได้ครอบครองสิ่งที่ตนต้องการ จนหาความสุขที่แท้จริงไม่เจอ
ความสุขที่แท้เริ่มต้นจากจิตใจที่เรียนรู้ยอมรับเข้าใจตนเอง การยอมรับผู้อื่นอย่างที่เขาเป็นจะตามมา ความอิจฉาจะไม่มีในใจเพราะเข้าถึงจุดมุ่งหมายสำคัญของชีวิตแล้ว จึงสามารถอยู่กับความเป็นจริงที่เรียบง่าย ให้โอกาสชีวิตได้เรียนรู้อยู่กับธรรมชาติ สัมผัสความสงบสงัดทั้งภายนอกและภายในตัวเอง
แม้ชาวจั๊กม่าที่อาศัยอยู่ที่รัฐอรุณาจัลประเทศอินเดียไม่ได้มีความสมบูรณ์พร้อมด้านความเป็นอยู่สาธารณูปโภคและอุปโภคแต่พวกเขาอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข มีครอบครัวที่อบอุ่นเข้าอกเข้าใจกัน มีน้ำใจเอื้อเฟื้อแบ่งปัน มีความอ่อนน้อมถ่อมตนเคารพกันและกันข้อจำกัดหลายๆ อย่างที่ทำให้ไม่มีความเจริญความสะดวกสบายทางวัตถุส่งผลให้พวกเขามีชีวิตความเป็นอยู่ที่ไม่ความซับซ้อนทั้งเรื่องอาหารการกินเสื้อผ้าเครื่องนุ่งห่มและที่อยู่อาศัยพวกเขาพึ่งสิ่งเหล่านั้นเท่าที่จำเป็นจริงๆ เด็กๆ เพียงแค่ได้รับประทานมะม่วงที่มีรสชาติไม่ได้วิเศษมากนักแต่พวกเขากลับรับประทานมันอย่างมีความสุข
หลายๆคนเคยมีประสบการณ์เช่นนี้ในช่วงวัยเด็กและจำได้ประทับอยู่ในจิตใจอย่างไม่รู้ลืมจนถึงปัจจุบัน แต่เมื่อวันนี้มีความสะดวกสบายทางวัตถุอาหารการกินเข้าของเครื่องใช้มากมายแต่เราไม่เคยมีความสุขเหมือนวัยเด็กอีกเลย และเราก็ไม่อยากเป็นเช่นนั้นอีกเราเคยไตร่ตรองใคร่ครวญดูหรือไม่ว่าทำไมเราไม่อยากมีชีวิตเหมือนวัยเด็ก ทั้งที่เรารู้สึกว่ามันมีความสุข?
ประเทศที่ประกาศว่า เป็นประเทศพัฒนาแล้ว เรามั่นใจจริงหรือว่าเป็นเช่นนั้น
มีสิ่งของมากมายไม่จำเป็นต้องเสพต้องใช้ทั้งหมด
จิตใจที่อิ่มเต็มจะไม่ไล่ล่าความสุขจากภายนอก
กลัวความหิวโหยเพราะใจไม่เคยอิ่ม
จิตใจที่ฝึกดีแล้วย่อมอิ่มอยู่เสมอ
คอลัมน์ บาตรเดียวท่องโลก โดย พระพิทยา ฐานิสสโร
หน้าธรรมวิจัย นสพ.คมชัดลึก วันอังคารที่ ๒๓ กรกฎาคม พ.ศ.๒๕๖๒
ตอน “ความสุขไม่ได้อยู่ที่ขนาดของบ้าน”
