![สุวรรณบรรพต (ภูเขาทอง) วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร สถานที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุ พระพุทธเจ้า องค์จริง จากอินเดีย ภาพถ่ายโดย ศิลปิน อาสาฬห์ชัย : กราบขอบพระคุณภาพจาก สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศฯ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2023/01/1175-อาสาฬห์ชัย-1-683x1024.jpg)
วันนี้วันพระ วันศุกร์ที่ ๖ มกราคม พุทธศักราช ๒๕๖๖ ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๒
เรียนรู้ปฏิปทาพระเถระผู้ได้บำเพ็ญหิตานุหิตประโยชน์ เกื้อกูลประโยชน์น้อยใหญ่ทุกด้านทั้งในระดับชาติ และระดับนานาชาติ เพื่อชาติ พระพุทธศาสนา และสถาบันพระมหากษัตริย์ มาอย่างต่อเนื่องยาวนานตลอด ๖๔ พรรษาในร่มกาสาวพัสตร์ การสูญเสียท่าน เมื่อวันที่ ๑๐ สิงหาคม พุทธศักราช ๒๕๕๖ นับเป็นความสูญเสียครั้งยิ่งใหญ่ในบวรพระพุทธศาสนา
“ปูชา จ ปูชนียานํ เอตมฺมงฺคลมุตฺตมํ.
ขอนอบน้อมแด่ครู พระอุปัฌชาย์ อาจารย์
ผู้ให้ชีวิตในพระศาสนาของพระพุทธองค์ ด้วยเศียรเกล้าฯ”
![สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ)](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2022/05/20708183_10207239342341966_9192998627004867932_n.jpg)
วิถีแห่งผู้นำ : สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ)
๑๐๕. ก่อตั้งสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
๑๐๖. การสืบทอดพระพุทธศาสนา
เรียบเรียงโดย พระครูอมรโฆสิต (ปรีชา สาเส็ง)
![กราบขอบพระคุณ ภาพจากสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศฯ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2021/08/S__98238506.jpg)
สำหรับสองบทนี้ ผู้เขียนเล่าถึงเหตุผลที่หลวงพ่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ ก่อตั้งสถาบันพระวิทยากร เพื่อการสืบทอดพระพุทธศาสนาไปยังพระสงฆ์รุ่นใหม่ไม่ขาดช่วง โดยสร้างบทบาทการให้บริการทางสังคมของพระสงฆ์ เพื่อการพัฒนาจิตใจของประชาชนให้มีที่พึ่งแห่งตน ประกอบกับการวางแผนโครงสร้างแนวทางในการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุกไปยังทุกพื้นที่ที่ยังขาดแแคลนและเป็นทุกข์ในทุกด้าน โดยการช่วยเหลือทั้งในด้านสงเคราะห์เกื้อกูลจนกว่าจะยืนได้ด้วยตนเอง และนั่นคือเป้าหมายที่พระพุทธเจ้าทรงวางไว้ว่า “อตฺตา หิ อตฺตโน นาโถ ตนแล เป็นที่พึ่งแห่งตน”
![โครงการพัฒนาศักยภาพพระวิทยากร โครงการพัฒนาศักยภาพพระวิทยากร สถาบันพัฒนาพระวิทยากร สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/โครงการพัฒนาศักยภาพพระวิทยากร-1.jpg)
๑๐๖.ก่อตั้งสถาบันพัฒนาพระวิทยากร
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/02/7-คัมภีร์พระวิทยากร.jpg)
นโยบายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตอาสา สร้างบทบาทการให้บริการทางสังคมของพระสงฆ์ เพื่อการพัฒนาจิตใจของประชาชน คือ การให้คำแนะนำทางด้านจิตใจ เป็นที่ปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาชีวิตต่างๆ และเป็นที่พึ่งให้ความสุขทางใจ ส่งเสริมการศึกษาของประชาชนและเยาวชน ช่วยพัฒนาชุมชนให้เป็นแผ่นดินธรรม แผ่นดินทอง ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา ผู้ประนีประนอม ส่งเสริมความสามัคคีในหมู่บ้านได้ ประกอบกับการวางแผนโครงสร้างแนวทางในการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุก
![โครงการ”ธรรมะเยียวยาใจ” ผู้ประสบภัยน้ำท่วม หลังมหาอุทกภัย ปีพ.ศ.๒๕๕๔ ยังคงดำเนินต่อมาโดยกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม และกลุ่มใต้ร่มพุทธธรรม สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ อีกทั้งพระสงฆ์ทุกภาคส่วน ก็ยังคงเดินหน้าช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย และภัยธรรมชาติตลอดจนช่วยบรรเทาความเดือดร้อน เยียวยาความทุกข์ของประชาชนมาจนถึงทุกวันนี้](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/08/S__111697990-1024x683.jpg)
โดยการจัดตั้งสำนักพัฒนาพระวิทยากร เพื่อสร้างกระบวนการในการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาสู่การพัฒนาที่ยั่งยืน เนื่องจากในการพัฒนาประเทศนั้น จำเป็นต้องเริ่มจากการพัฒนาด้านมนุษย์ก่อน ตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๒ (ปี พ.ศ.๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) ยุทธศาสตร์ที่ ๑ ซึ่งเน้นการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพทุนมนุษย์ และการพัฒนานั้นมุ่งเน้นการพัฒนาเรื่องคุณธรรม จริยธรรม ตามคำกล่าวของสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร ปฏิบัติหน้าที่สำนักงานเลขาธิการสภาปฏิรูปแห่งชาติไว้ในวาระพัฒนาที่ ๔ เรื่องระบบค่านิยม คุณธรรมจริยธรรม เพื่อความเป็นพลเมืองที่ดีและมนุษย์ที่สมบูรณ์ ว่า
![โครงการ”ธรรมะเยียวยาใจ” ผู้ประสบภัยน้ำท่วม หลังมหาอุทกภัย ปีพ.ศ.๒๕๕๔ ยังคงดำเนินต่อมาโดยกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม และกลุ่มใต้ร่มพุทธธรรม สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ อีกทั้งพระสงฆ์ทุกภาคส่วน ก็ยังคงเดินหน้าช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย และภัยธรรมชาติตลอดจนช่วยบรรเทาความเดือดร้อน เยียวยาความทุกข์ของประชาชนมาจนถึงทุกวันนี้](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/08/S__111698001-1024x768.jpg)
“การปฏิรูปประเทศ ต้องปฏิรูปที่ตัวคน ปฏิรูปที่ตัวคน ต้องปฏิรูปที่พฤติกรรมของคน ปฏิรูปถ่ายทอดภาษาได้ตรงกับผู้อ่าน จึงเป็นการช่วยสร้างความเข้าใจในด้านคุณธรรมจริยธรรมได้อีกทางหนึ่ง พฤติกรรมของคนต้องพัฒนาระบบค่านิยมคุณธรรมและจริยธรรมที่กำกับพฤติกรรมของคน”
![โครงการ"ธรรมะเยียวยาใจ" ผู้ประสบภัยน้ำท่วม หลังมหาอุทกภัย ปีพ.ศ.๒๕๕๔ ยังคงดำเนินต่อมาโดยกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม และกลุ่มใต้ร่มพุทธธรรม สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ อีกทั้งพระสงฆ์ทุกภาคส่วน ก็ยังคงเดินหน้าช่วยเหลือผู้ประสบอุทกภัย และภัยธรรมชาติตลอดจนช่วยบรรเทาความเดือดร้อน เยียวยาความทุกข์ของประชาชนมาจนถึงทุกวันนี้](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/07/S__111697997-1024x683.jpg)
สถาบันพัฒนาศักยภาพพระวิทยากร ภายใต้กำกับการของสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมและความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ ได้ขยายงานตามมติมหาเถรสมาคม ที่ ๔๑๒/๒๕๕๖ ที่เห็นชอบให้สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคง แห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ กรุงเทพมหานคร เป็นหน่วยงานของคณะสงฆ์ในการสนับสนุน การดำเนินภารกิจด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาเชิงรุก ซึ่งเป็นสำนักงานที่เกิดขึ้นเพื่อสิ่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมโดยตรง และสิ่งสำคัญที่จะพัฒนาคุณธรรม จริยธรรมในคนได้ ต้องเริ่มจากการสร้างพระวิทยากรที่มีความรู้ ความสามารถ และอุดมการณ์ในการเผยแผ่คุณธรรม จริยธรรมเสียก่อน
![กราบขอบพระคุณ ภาพจากสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศฯ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2021/08/S__98238505.jpg)
ในการนี้จึงได้จึดให้มีโครงการพระวิทยากรกระบวนธรรม ภาคทฤษฎี เพื่อมุ่งพัฒนาพระภิกษุให้มีความรู้ทางพุทธศาสนาในการนำไปประยุกต์ใช้ มีทักษะในการปฏิบัติการเข้าค่ายคุณธรรม การบรรยาย และการเผยแผ่ทั้งผ่านการใช้สื่อสารออนไลน์ และการเขียน และสร้างอุดมการณ์ในการเผยแผ่ อีกทั้งยังเป็นการการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างพระวิทยากรทุกภูมิภาค ให้มีความสามัคคี อันจะส่งผลให้เครือข่ายการทำงานของพระวิทยากรมีความเข้มแข็งในการทำงานเผยแผ่พระศาสนาต่อไป
![พระราชกิจจาภรณ์ (เทอด ญาณวชิโร) , พระครูสิริวิหารการ, พระครูศัพทสุนทร กับคณะสงฆ์กลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม พระมหาขวัญชัย กิตติเมธี ดร., พระมหาไกรวรรณ ชินทตฺติโย ดร., พระมหาประสิทธิ์ ญาณปฺปทีโป ดร., พระครูปลัดทรัพย์ชู มหาวีโร, พระมหานภันต์ สนฺติภทฺโท, พระใบฎีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม , พระมหาอภิชาติ ธมฺมาภินนฺโท, พระมหาประธาน ธีรธมฺโม และคณะพระวิทยากรกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/09/S__78938124.jpg)
๑๐๗. การสืบทอดพระพุทธศาสนา
สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ ให้ทีมที่ลงไปทำงานในทุกพื้นที่มีความเข้าใจและมุ่งมั่นในสิ่งที่ทำร่วมกัน ให้มีความรักและปรารถนาดี การวางหลักการ การวางแผน การแสวงหาคนที่เหมาะกับกิจกรรม มีความเสียสละ รักและอยากจะช่วยประสานกับข้าราชการ เจ้าหน้าที่สำนักพุทธฯ ส่วนบ้านเมืองอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ต้องอาศัยหลายคนเข้ามาช่วย โดยใช้วิธีการบรรยาย อธิบายธรรมะให้คนเข้าใจและสามารถนำไปปฏิบัติตามได้
![สำนักงานส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/08/111777.jpg)
ซึ่งบูรพาจารย์ทางพระพุทธศาสนา ได้นำพาปฏิบัติในการรักษา และสืบต่ออายุพระพุทธศาสนา ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ปรากฏเป็นความมั่นคงของพระพุทธศาสนาตราบทุกวันนี้ เจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถร) อดีตประธานกิตติมศักดิ์สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคง แห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ เป็นพระมหาเถระรูปหนึ่ง ที่มีความมุ่งมั่นในการจรรโลงรักษาและเผยแผ่พระพุทธศาสนาให้วัฒนาสถาพรในประเทศไทยและขยายไปทั่วโลก จึงได้กำหนดให้มีสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคง แห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ ขึ้นมา
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/07/17-โครงการพัฒนาศักยภาพพระวิทยากรด้านจิตวิทยา-ณ-วัดสระเกศ-ราชวรมหาวิหาร.jpg)
การพัฒนาคุณภาพของพระสงฆ์ในการสืบทอดพระพุทธศาสนาที่พระมหาเถระ และบูรพาจารย์ท่านมีความรู้ภูมิธรรม มีความองอาจ ความสง่างาม ความมีน้ำใจ และความเสียสละของท่านทั้งหลายจะเป็นปราการอันแข็งแกร่งให้กับพระพุทธศาสนา และจะเป็นทิฏฐานุคติให้พระสงฆ์รุ่นหลังได้ดำเนินตาม
![สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) และคณะพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2022/04/พระครูประโชติ2.jpg)
หากเราทั้งหลายยังเชื่อมั่นในวิถีทางของพระพุทธองค์ หยัดยืนการทำงานด้วยความเด็ดเดี่ยว กล้าแกร่ง และปฏิบัติร่วมกันอยู่เช่นนี้ พระศาสนาขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ก็ชื่อว่าจะยังดำรงอยู่เป็นประโยชน์เกื้อกูลแก่ชาวโลก
![๑๓ พฤษภาคม ๒๕๖๑ เวลา ๑๕.๓๐ น. พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี, ป.ธ. ๙, ดร. ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร พร้อมด้วยคณะกรรมการ สถาบันพัฒนาพระวิทยากร เข้าร่วมประชุมประธรรมทูต ๔ ทวีป ณ ประเทศสิงคโปร์ เพื่อนำเสนอ ๑. ร่างแผนยุทธศาสตร์สำนักงาน กำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ ๒. ร่างหลักสูตรอบรมพระธรรมทูต สายต่างประเทศ เชิงปฏิบัติการ ……………………………………………………. โดยการได้รับมอบหมายจาก…. ท่านอาจารย์เจ้าคุณพระราชอุปเสณาภรณ์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร, เลขานุการ ประธานสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประะเทศ, ท่านอาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศ ราชวรวิหาร, หัวหน้าสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/12/S__12410952.jpg)
![หลักสูตรการอบรมพระวิทยากรกระบวนธรรม สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2020/02/1-การฝึกอบรมพระวิทยากร-กระบวนธรรม.jpg)
โครงการอบรมพระวิทยากรเพื่อทำงานด้านเผยแผ่ ได้ดำเนินฝึกอบรมโครงการอบรมพระวิทยากรกระบวนธรรม เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการทำงาน สร้างเครือข่ายขับเคลื่อนงานเผยแผ่พระศาสนาเชิงรุกทั่วประเทศ จึงเป็นความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะจัดทำโครงการต่อเนื่อง เพื่อให้พระวิทยากรกระบวนธรรมได้ลงไปทำงานเผยแผ่ในพื้นที่ทุกภูมิภาคของประเทศไทย ได้มีโอกาสมาแลกเปลี่ยนประสบการณ์ในการทำงาน และถอดบทเรียนร่วมกัน อันจะเป็นการนำไปต่อยอดในการทำงานเผยแผ่ให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น เป็นการสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างพระวิทยากรทุกภูมิภาคให้มีความสามัคคี อันจะส่งผลให้เครือข่ายการทำงานของพระวิทยากรมีความเข้มแข็งในการทำงานเผยแผ่พระศาสนาต่อไป
![พระครูอมรโฆสิต (ปรีชา สาเส็ง) และ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ)](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2022/03/1F850FDA-068B-47B1-9C99-0FB76DCBFA16-2999-1024x899.jpg)
วิถีแห่งผู้นำ : สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถร) ๑๐๖. ก่อตั้งสถาบันพัฒนาพระวิทยากร ๑๐๗. การสืบทอดพระพุทธศาสนา เรียบเรียงโดย พระครูอมรโฆสิต (ปรีชา สาเส็ง)
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2023/02/S__11714563-1024x688.jpg)
ร่องรอยความทรงจำแห่งอดีต
บอกเล่าปฏิปทาในการครองตน ครองคน ครองงาน
เพื่อจรรโลงความดีงาม ตามครรลอง “วิถีแห่งผู้นำ”