![ขอขอบคุณภาพจาก สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/S__5062727.jpg)
“พระธรรมทูต” ต้องมีอุดมการณ์เพื่อพระพุทธศาสนา
สามารถสื่อสารผ่านเรื่องโลกๆ ไปสู่โลกุตตระได้
โดย พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี ป.ธ.๙, ดร.
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/พระมหาขวัญชัย-กิตติเมธี-และคณะพระธรรมทูต-บรนเขาเขาคิชฌกูฏ-ประเทศอินเดีย-1-1.jpg)
ฉบับนี้ขอเปิดบันทึกบทสนทนาระหว่างท่านเจ้าคุณอาจารย์พระเทพโพธิวิเทศ (วีรยุทธ์ วีรยุทฺโธ) หัวหน้าพระธรรมทูตไทย สายอินเดีย-เนปาล กับพระมหานภันต์ สนฺติภทฺโท, พระมหา ดร.ไกรวรรณ์ ชินทตฺติโย และ อาตมาเอง พระมหา ดร.ขวัญชัย กิตฺติเมธี พระวิทยากรกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม สนง.ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ วัดสระเกศ ระหว่างเวลา ๑๙.๐๐-๒๑.๐๐ น. ในวันที่ ๑ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๘ ณ วัดวิศวศานติพุทธสิกขาลัย ประเทศเนปาล ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของการถอดบทเรียน “พระวิทยากรกระบวนธรรม” เพื่อสรุปในการออกแบบการอบรมเพื่อพัฒนาศักยภาพพระวิทยากรเป็นลำดับต่อไป ให้ท่านผู้อ่านร่วมเรียนรู้แนวทางการทำงานของพระธรรมทูตและพระวิทยากรกระบวนธรรมในหลากหลายบทบาทหน้าที่ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในการเผยแผ่ธรรมเพื่อช่วยดับทุกข์ในใจคนไปทั่วโลก ตามที่พระธรรมทูตได้จาริกไปถึงที่นั่น จะได้เห็นภาพร่วมกันว่าเราทำงานอย่างไรกันบ้างทั้งก่อนและหลังที่นำพระไปฝึกอบรมกันที่ประเทศอินเดีย-เนปาล และจัดการบวชเรียนในแผ่นดินแม่ ดินแดนที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้อริยสัจสี่ ความจริงอันประเสริฐ ที่ผ่านการเดินทางมากว่า ๒๖๐๐ ปีในการช่วยดับทุกข์ทางใจให้กับผู้คนมานับไม่ถ้วนจนถึงปัจจุบัน
![ขอขอบคุณภาพจาก สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/S__5062770.jpg)
(๑) “การทำงานต้องมองให้เห็นภาพรวม (เอกีภาวะ) โดยสามารถแยะแยะแบบวิภัชชะเป็นอย่างไร?” พระวิทยากรสงสัย
“ในฐานะผู้สั่งการต้องมองเห็นภาพรวม และแยกแยะให้ออกว่าใครควรทำอะไรแบบวิภัชชะ คือต้องแบ่งหน้าที่คนให้ชัดเจน” ท่านเจ้าคุณอาจารย์ช่วยไขข้อสงสัย
นอกจากนั้นท่านเจ้าคุณอาจารย์จะเน้นให้พระวิทยากรทั้ง ๓ รูปจากกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม สนง.ส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ วัดสระเกศ เรียนรู้ในฐานะผู้จัดและผู้แจกจ่ายหน้าที่ทั้งในแง่การจัดการเตรียมความพร้อม และในช่วงพิธีว่าต้องจัดเรื่องที่นั่งว่าใครเป็นใคร ตั้งแต่ประธาน, พระและฆราวาสที่มาร่วมงานควรนั่งตรงไหน?
ส่วนหน้าที่รับผิดชอบในแต่ละจุด ใครจะทำอะไร ตรงไหน อย่างไร ต้องอธิบายได้และชัดเจนในแง่ของปฏิบัติ ต้องซักซ้อมให้ดี และที่สำคัญทำงานอย่าให้มี “เขา” ต้องบอกได้ว่าอะไรเป็นอะไร ไม่ใช่บอกแค่ว่า “สั่งให้ “เขา” ทำแล้ว” แบบนี้ไม่ได้ ต้องทำเอง เห็นเอง จึงเป็นอันใช้ได้
![ขอขอบคุณภาพจาก สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/S__5095455.jpg)
(๒) “ท่านเจ้าคุณอาจารย์คิดอย่างไร? กับงานพระธรรมทูต” พระวิทยากรถามต่อ
“ขึ้นอยู่กับธง…” ท่านเจ้าคุณอาจารย์ตอบก่อนจะอธิบายต่อ “ท่านเหล่านี้ปักธงเรื่องนี้ไว้อย่างไร เพราะคำว่า “ธรรมะ” กับ “ทำท่า” ฟังดูคล้ายๆ กันต้องดูให้ดีว่าเป็นแบบไหน และคำว่า “ทูต” นั้นต้องสามารถสื่อสารผ่านเรื่องโลกๆ คือโลกิยะไปสู่ธรรมคือโลกุตตระได้ อย่างพระศรีลังการูปหนึ่งเมื่อถามว่าคิดจะเป็นพระธรรมทูตเมื่อไหร่ คำตอบที่ได้คือแต่อายุ ๑๒ ปี พระธรรมทูตต้องมีอุดมการณ์เพื่อพระพุทธศาสนา ไม่ใช่มาหาความก้าวหน้าให้ตัวเองอย่างเดียวเท่านั้น”
และท่านเจ้าคุณอาจารย์ยังแนะวิธีการทำงานและการศึกษาไว้อย่างน่าสนใจว่า
“…อย่าให้ใครมาสอนงานว่าต้องทำอะไร ลงมือทำก่อนเลย แล้วส่งงานอย่าให้ต้องมีใครมาทวง… ต้องสร้างศรัทธาทุกวัน สร้างแล้วทิ้งไว้กับพระพุทธเจ้า พรุ่งนี้ก็สร้างใหม่…ความดีเท่านั้นเป็นพลังงานให้เราทำงานได้ คือ ให้คิดแต่สิ่งดีๆ แม้แต่ไม่ดีก็คิดออกมาในทางที่ดี อย่างนี้จึงจะมีพลัง…ทำงานอย่าหวังแค่ปัจจัย ๔ (อาหาร, เสื้อผ้า, ยารักษาโรค,ที่อยู่อาศัย) จนทำลายอริยสัจ ๔ (ทุกข์ สมุทัย นิโรธ มรรค) ต้องสนุกกับการแบ่งปัน…ฯลฯ”
“…ต้องพัฒนาพระที่เทคนิคการใช้การศึกษามากกว่าจะเน้นแค่ศึกษา อย่างบทว่า “อภิวาทนสีลิสฺส นิจฺจํ วุฑฺฒาปจายิโน จตฺตาโร ธมฺมา วฑฺฒนฺติ อายุ วณฺโณ สุขํ พลํ ฯ ผู้กราบไหว้ อ่อนน้อมถ่อมตัวต่อผู้ใหญ่เป็นนิจศีล ย่อมเจริญด้วยคุณธรรมสี่ประการคืออายุ ชื่อเสียง สุข” เราเรียนบาลีกันมา คนอินเดียเขารู้จักหาเรื่องไหว้ เรื่องนอบน้อมทั้งต้นไม้ และสัตว์อย่างลิงก็มีรูปปั้นเยอะแยะ สร้างเรื่องราวให้คนเคารพเพื่อให้รู้จักกราบไหว้สิ่งรอบตัว…
“การศึกษาต้องเอาหัวเรียน เรียนจบแล้วเอาไว้ที่เท้า คือเดินตามรอยบาทพระศาสดา คือ ตอนเรียนนั้นนั้นเหมือนสร้างบันได ยิ่งเรียนสูงขั้นบันไดก็ยิ่งเยอะ ยิ่งขั้นบันไดเยอะยิ่งต้องระวังจะไปกระทบสิ่งนั้นสิ่งนี้ ยิ่งตอนจะใช้ต้องวางบันไดลงก่อนแล้วใช้เท้าก้าวขึ้นไป…ฯลฯ”
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/S__5136453.jpg)
(๓) “ตอนแรกผมคิดว่าท่านเจ้าคุณอาจารย์จะปั้นพวกผมให้เป็นแค่หนู แต่ดูเหมือนพระอาจารย์จะปั้นพวกผมให้เป็นช้างแล้วตอนนี้” พระวิทยากรถาม
“ก็ผมเห็นว่าพวกท่านเป็นวัสดุชั้นดี คงไม่เหมาะถ้าจะปั้นเป็นแค่หนู ผมว่าจะปั้นให้พวกท่านเป็นช้าง หรือไม่อย่างนั้นก็จะปั้นให้เป็นหนูแต่ตัวเท่าช้าง”
เป็นคำตอบที่ทำให้พระวิทยากรทั้ง ๓ หายสงสัยและรับรู้ได้ถึงความไว้วางใจที่ท่านเจ้าคุณอาจารย์พระเทพโพธิวิเทศเล็งเห็น และท่านเจ้าคุณวิจิตรธรรมาภรณ์ ในขณะนั้นก็ได้มอบหมายภาระหน้าที่อันสำคัญนี้มาให้ …
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/S__78938124.jpg)
“พระธรรมทูต” ต้องมีอุดมการณ์เพื่อพระพุทธศาสนา สามารถสื่อสารผ่านเรื่องโลกๆ ไปสู่โลกุตตระได้ โดย พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี ป.ธ.๙, ดร.
จากคอลัมน์ ท่องเที่ยวโลกกะธรรม (หน้าพระไตรสรณคมน์ นสพ.คมชัดลึก วันพฤหัสบดีที่ ๒๘ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๕๖๒)
![พระมหาขวัญชัย กิตฺติเมธี ป.ธ.๙, ดร. ผู้เขียน ผู้อำนวยการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคง แห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/011-1-337x420.jpg)
และความมั่นคง แห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์
วัดสระเกศ
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/15KLE6S1_28112019111-291x1024.jpg)
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/11/15KLE6S1_28112019-4-668x1024.jpg)