เรียบเรียงจาก ดุษฎีนิพนธ์ เรื่อง “ประสิทธิผลการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตอาสา ใน ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้”
จากงานวิจัยของ พระมหาปรีชา สาเส็ง
และขอขอบคุณ มหาวิทยาลัยกรุงเทพธนบุรี เจ้าของลิขสิทธิ์ไว้ ณ โอกาสนี้
![สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) และคณะพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2022/04/พระครูประโชติ2.jpg)
โครงการพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนภาคใต้
เกิดจากปณิธานของเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) อดีตประธานคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช ในการจัดตั้งสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ ซึ่งมีสำนักงานกลาง ตั้งอยู่ ณ ศาลาเฉลิมพระเกียรติ บริเวณบรมบรรพต (ภูเเขาทอง) วัดสระเกศ เขตป้อมปราบศัตรูพ่าย กรุงเทพฯ
![กราบขอบพระคุณ ภาพสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถร ป.ธ.๙) เปิดสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศฯ ในปี พ.ศ.๒๕๕๑](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2021/08/13100831_1082392061817949_2012637186067318762_n.jpg)
เพื่อส่งเสริมให้พระสงฆ์ปฏิบัติกิจด้านการช่วยเหลือพี่น้องประชาชน ด้วยการลงพื้นที่เยี่ยมเยือน สร้างขวัญกำลังใจ และทำงานร่วมกับเครือข่ายชาวพุทธเพื่อสันติภาพ รวมทั้งพัฒนาความรู้แก่พระภิกษุสงฆ์ให้เข้าไปมีบทบาทและส่วนร่วมสร้างพื้นที่ปลอดภัย และคัดค้านการกระทำที่ก่อให้เกิดความรุนแรงทุกชนิด
ด้วยการใช้บูรณาการความร่วมมือระหว่างคณะสงฆ์หน่วยงานภาครัฐและประชาชนในการใช้ธรรมะจรรโลงสังคมให้มีแต่ความสงบสุข (สัมภาษณ์ พระครูสังฆรักษ์อำนาจ กรรมการเครือข่ายพระธรรมทูตอาสา จังหวัดสงขลา, ๑๕ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ )
สรุปได้ว่า นโยบายการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูต สร้างบทบาทการให้บริการทางสังคมของพระสงฆ์ เพื่อการพัฒนาจิตใจของประชาชน คือการให้คำแนะนำด้านทางด้านจิตใจ เป็นที่ปรึกษาเกี่ยวกับปัญหาชีวิตต่าง ๆ และเป็นที่พึ่งให้ความสุขทางใจ ส่งเสริมการศึกษาของประชาชนและเยาวชน ช่วยพัฒนาชุมชนให้เป็นแผ่นดินธรรมแผ่นดินทอง ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษา ผู้ประนีประนอม ส่งเสริมความสามัคคีในหมู่บ้านได้
![พระครูสิริวิหารการ (สมจิตร จิตฺตธมฺโม) และ พระครูประโชติรัตนานุรักษ์ (สว่าง จนฺทวํโส) : ภาพในอดีต ถ่ายที่หน้าองค์พระพุทธชินราชในศาลาธรรมมานุภาพที่วัดรัตนานุภาพ (วัดโคกโก), ซึ่งท่านเป็นเจ้าอาวาส และเป็นเจ้าคณะอำเภอสุไหงปาดี อีกทั้งเป็นประธานเครือข่ายพระธรรมทูตอาสาจังหวัดนราธิวาส ในขณะนั้น ซึ่งท่านมรณภาพจากสถานการณ์ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2022/12/320610344_2111580679043145_3501412197743167184_n-1-576x1024.jpg)
ด้านการสืบทอดพระพุทธศาสนา
จากการสัมภาษณ์ พระครูสิริวิหารการ ผู้ช่วยเเลขานุการ สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศฯ ในขณะนั้น พบว่า โดยแนวคิดจากสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ฯ นำทีมวิทยากรลงไป ทำอย่างไรให้ทีมที่ลงไปมีความเข้าใจ และมุ่งมั่นในสิ่งที่ทำร่วมกัน ให้มีความรักและปรารถนาดี ที่อยากจะช่วยคณะสงฆ์ที่อยู่ข้างล่าง ทำให้เกิดความเสียสละ รักและอยากจะช่วย ต่อมาคือประสานกับคนที่อยู่ข้างล่าง ในส่วนของข้าราชการ เจ้าหน้าที่สำนักพุทธ ส่วนราชการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เป็นเรื่องของหลักการวางหลักการ การวางแผน การแสวงหาคนที่เหมาะสมกับกิจกรรม เหมาะกับงาน ซึ่งคนหนึ่งอาจจะเหมาะสมกับงานหลายงาน หรืองานหนึ่งต้องอาศัยหลายคนเข้ามาช่วย
![พระมหาปรีชา สาเส็ง ผู้วิจัย ขณะสัมภาษณ์พระครูโฆสิตสุตาภรณ์ ประธานเครือข่ายพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนใต้ เจ้าอาวาสวัดบูรพาราม จังหวัดปัตตานี](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2023/11/999DE065411-23A7-4CF6-BCDB-D46DAE05AB09-2-1024x688.jpg)
และจากการสัมภาษณ์ พระครูโฆสิตสุตาภรณ์ ประธานเครือข่ายพระธรรมทูตอาสา ๕ จังหวัดชายแดนใต้ เจ้าอาวาสวัดบูรพาราม จังหวัดปัตตานี เมื่อวันที่ ๑๗ ตุลาคม พุทธศักราช ๒๕๕๙ พบว่า มีการสืบทอดโดยการเผยแผ่ และพิทักษ์พระพุทธศาสนา เพื่อให้บอกเล่าหลักธรรมคำสอนขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสืบไปชั่วลูกหลาน โดยใช้วิธีการบรรยาย อธิบายธรรมะให้คนเข้าใจ และสามารถนำไปปฏิบัติได้ตามการเผยแผ่ที่ทราบๆ กัน โครงการต้องเน้นการทำงานเชิงรุกมากกว่าที่เป็นอยู่ สำหรับบางพื้นที่ แค่รู้และเข้าใจแต่วิธีเดิมๆ มันไม่พอ
![](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2023/11/999DE065411-23A7-4CF6-BCDB-D46DAE05AB09-3-1024x692.jpg)
ซึ่งจากการสัมภาษณ์พระครูประโชติรัตนานุรักษ์ เจ้าอาวาสวัดรัตนานุภาพ อำเภอสุไหงปาดี จังหวัดนราธิวาส ท่านอธิบายเพิ่มเติมว่า นอกจากนี้ ยังต้องอาศัยการทำงานเป็นทีม หรือเป็นกลุ่ม และต้องได้รับการสนับสนุนจากทุกภาคส่วนของสังคม
![ขอขอบคุณ ภาพจาก สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม และความมั่นคงแห่งสถาบันชาติ พระศาสนา พระมหากษัตริย์ วัดสระเกศ](https://www.manasikul.com/wp-content/uploads/2019/10/IMG_3632-1-1024x683.jpg)
สรุปได้ว่า แนวคิดจากสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ฯ ให้ทีมที่ลงไปมีความเข้าใจและมุ่งมั่นในสิ่งที่ทำร่วมกัน ให้มีความรักและปรารถนาดี การวางหลักการ การวางแผน การแสวงหาคนที่เหมาะสมกับกิจกรรม มีความเสียสละ รักและอยากจะช่วยประสานงานกับข้าราชการ เจ้าหน้าที่สำนักพุทธ ส่วนบ้านเมือง และอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง ต้องอาศัยหลายคนเข้ามาช่วย โดยใช้วิธีการบรรยายธรรมะให้คนเข้าใจ และสามารถนำไปปฏิบัติได้ตามจริง