คราวที่แล้วอาตมาเล่าให้เห็นภาพความเชื่อมโยงระหว่างท่านเจ้าประคุณสมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถระ ป.ธ.๙), อดีตประธานคณะผู้ปฏิบัติหน้าที่สมเด็จพระสังฆราช, อดีตประธานกรรมการมหาเถรสมาคม, อดีตเจ้าคณะใหญ่หนตะวันออก, อดีตประธานสำนักงานกำกับดูและพระธรรมทูตไปต่างประเทศรูปแรก และอดีตเจ้าอาวาสวัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร กับสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ
ก่อนจะอ่านตอนนี้อยากจะรบกวนท่านย้อนไปอ่านจาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๑, ตอนที่ ๒, ตอนที่ ๓ และตอนที่ ๑๑ แล้วถึงจะอ่านตอนที่ ๑๒ นี้จะเห็นภาพความเชื่อมโยงการทำงานการเผยแผ่พระพุทธศาสนาของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ระหว่างวัดพุทธาราม ลีดส์ สำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ และสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ ตลอดถึงเรื่องที่ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ เป็นผู้บุกเบิกงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในไทยและต่างประเทศให้เกิดความเป็นปึกแผ่นมาจนถึงปัจจุบันนี้
จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๑๒
“วัดพุทธาราม ลีดส์ อนุสรณ์สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถระ ป.ธ.๙)”
โดย พระใบฏีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม
จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๑๒
วัดพุทธาราม ลีดส์ อนุสรณ์สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถระ ป.ธ.๙)
ครั้งหนึ่งช่วงระหว่างที่อาตมาทำงานในนามพระวิทยากรกลุ่มเพื่อชีวิตดีงาม และกรรมการสถาบันพัฒนาพระวิทยากร ได้เข้าไปขอคำปรึกษาเกี่ยวกับการดำเนินโครงการต่าง ๆ กับอาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดสระเกศ, หัวหน้าสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ, เลขานุการสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรม ฯ ในขณะนั้น ได้เล่าให้อาตมาฟังว่า พระเดชพระคุณพระพรหมสิทธิ (ธงชัย สุขญาโณ) เจ้าอาวาสวัดสระเกศ, กรรมการมหาเถรสมาคม, ประธานสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ และประธานคณะกรรมการโครงการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ วัดสระเกศ ในขณะนั้น ได้ดำริและดำเนินงานสร้างวัดพุทธาราม ลีดส์ ประเทศสหราชอาณาจักร (อังกฤษ) เมื่อวันที่ ๒๗ เดือนพฤษภาคม พุทธศักราช ๒๕๕๗ ด้วยเหตุผลหลัก ๆ นั้นมี ๒ ประการด้วยกัน
ประการแรก สร้างวัดพุทธาราม ลีดส์ เพื่อถวายเป็นอนุสรณ์แด่เจ้าประคุณสมเด็จฯ ในฐานะที่เป็นพระสงฆ์ไทยคณะแรกที่เดินทางไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในต่างประเทศอย่างเป็นทางการ เพราะใน พ.ศ. ๒๕๑๕ ได้เดินทางไปในทวีปยุโรปและอเมริกา ตามคำนิมนต์ของรัฐบาลสหรัฐอเมริกา โดยมีเจ้าประคุณสมเด็จฯเป็นหัวหน้าคณะ และมีคณะร่วมเดินทางคือ, เจ้าประคุณสมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญโญ) วัดปากน้ำภาษีเจริญ และ เจ้าประคุณสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ ( ประยุทธ์ ปยุตฺโต) วัดญาณเวศกวัน รวมระยะเวลาการเดินทางในครั้งนั้น ๘๐ วัน ใน ๑๑ ประเทศญี่ปุ่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ ฝรั่งเศส เนเธอร์แลนด์ เบลเยี่ยม เยอรมนี เดนมาร์ก สวิสเซอร์แลนด์ อิตาลี กรีก และอินเดีย
การเดินทางไปจาริกธรรมในดินแดนตะวันตกของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ทั้ง ๓ ท่าน ถือว่าเป็นประวัติศาสตร์ของคณะสงฆ์ไทยที่มีการจาริกธรรมไปทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนารอบโลกและไกลที่สุด การเดินทางในครั้งนั้นท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ทั้ง ๓ ท่าน ได้วางรากฐานการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนา จนส่งผลให้เกิดวัดไทยในดินแดนยุโรป และอเมริกาขึ้นมาจนถึงปัจจุบันนี้
อาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ ยังได้เล่าให้อาตมาฟังต่อไปอีกว่า ท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ นั้นนอกจากจะได้ขึ้นชื่อว่าเป็นพระนักยอดบริหารงาน ปกครองคณะสงฆ์แล้ว ท่านยังได้ทุ่มเท เสียสละ อุทิศตนเพื่อทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนา โดยเฉพาะในการทำงานศาสนสัมพันธ์ สร้างวัดไทยในต่างแดน ตลอดทั้งให้มีการฝึกอบรมพระธรรมทูตไปประจำ ณ วัดไทยในต่างประเทศ เป็นเวลามากว่า ๖๐ ปี ซึ่งมีแรงบันดาลใจในการทำงานมาจากเจ้าพระคุณสมเด็จพระสังฆราช (อยู่ ญาโณทยมหาเถร) ผู้เป็นพระอาจารย์ของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ
ด้วยเหตุที่กล่าวมานี้เองจึงทำให้พระเดชพระคุณพระพรหมสิทธิ ในขณะนั้น นอกจากท่านจะสานงานเก่าและต่อยอดอุดมการณ์ของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ผู้เป็นพระอาจารย์ของท่าน ในการทำหน้าที่เผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในประเทศและต่างประเทศ จึงมีความตั้งใจสร้างวัดพุทธาราม ลีดส์ สหราชอาณาจักร ให้เป็นอนุสรณ์เจ้าประคุณสมเด็จฯ พร้อมทั้งเป็นสำนักงานศูนย์กลาง การทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาโลก ซึ่งเทิดทูนสถาบันพระมหากษัตริย์ไทยไว้อย่างสูงสุด ดังจะได้กล่าวรายละเอียดต่อไป
ประการที่สอง เพื่อให้วัดพุทธาราม ลีดส์ เป็นศูนย์การศึกษาและปฏิบัติวิปัสสนากรรมฐานของพุทธศาสนิกชนทั่วไปแล้ว ตลอดถึงการเผยแพร่ศิลปวัฒนธรรม ประเพณีอันดีงามของไทย และเป็นศูนย์กลางการประสานงานด้านศาสนสัมพันธ์กับศาสนาอื่น ๆ และที่สำคัญคือเพื่อให้เป็นศูนย์กลางการประสานงานของสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ
ด้วยการที่เจ้าประคุณสมเด็จฯ ผู้เป็นพระอาจารย์ของพระเดชพระคุณพระพรหมสิทธิได้ทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนามาเป็นระยะเวลากว่า ๖๐ ปี เมื่อการทำงานตกมาถึงรุ่นลูกศิษย์คือพระเดชพระคุณพระพรหมสิทธิ นอกจากจะได้เดินตามและทำงานตามปณิธานของพระอาจารย์ตนเองแล้ว ยังมีความตั้งใจที่จะได้ต่อยอดอุดมการณ์ในการทำงานแผ่แผ่พระพุทธศาสนาให้ดียิ่งขึ้น
ซึ่งการสร้างวัดพุทธราราม ลีดส์ นั้นไม่ใช่เป็นศูนย์กลางการประสานงานของสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศเพียงเท่านั้น แต่ตั้งใจให้ที่ตรงนี้เป็นเสมือนเป็นหัวใจของการประสานงานด้านการเผยแผ่พระพุทธศาสนาโลกในอนาคตด้วย ด้วยการที่พระเดชพระคุณพระพรหมสิทธิ ประธานสำนักงานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ และประธานคณะกรรมการโครงการส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ ซึ่งเป็นหน่วยงานการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาทั้งในและต่างประเทศของคณะสงฆ์ไทย โดยมีที่ตั้งสำนักงานอยู่ที่วัดสระเกศ จึงต้องการให้มีสำนักงานประสานงานทั้ง ๒ หน่วยงานของคณะสงฆ์ในต่างเทศด้วย
วัดพุทธราราม ลีดส์ จึงจะเป็นศูนย์กลางการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาที่เชื่อมโยงทั่วทุกทวีปในต่างประเทศ พร้อมทั้งมีความเชื่อมโยงกับการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศไทยผ่านทางสำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ ซึ่งท่านอาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ ท่านพูดเสมอว่าการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุคปัจจุบันนี้ทั้งในประเทศ และต่างประเทศต้องมีความเชื่อมโยง และเกื้อกูลด้านองค์ความรู้ซึ่งกันและกัน จึงจะทำให้พระนักเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศ และพระธรรมทูตในต่างประเทศ ได้มีโอกาสมาแลกเปลี่ยนองค์ความรู้ อันจะนำไปสู่การตอบโจทย์ในการทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาในยุคปัจจุบัน
ตรงจุดนี้เองทางสถาบันพัฒนาพระวิทยากร ภายใต้สำนักงานส่งเสริมคุณธรรม จริยธรรมฯ ได้ทำวิจัยเพื่อพัฒนาหลักสูตรให้พระธรรมทูตในต่างประเทศ กับพระนักเผยแผ่พระพุทธศาสนาในประเทศได้มาเรียนรู้ แลกเปลี่ยนร่วมกัน อันจะทำให้การทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาของคณะสงฆ์ไทยมีความเป็นเอกภาพ พร้อมทั้งทำงานเผยแผ่พระพุทธศาสนาได้อย่างมีประสิทธิภาพอีกด้วย
ดังนั้นเมื่ออาตมาได้เดินเข้าไปในวัดพุทธาราม ลีสด์ สิ่งแรกที่เห็นภาพในใจก็คือท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ พร้อมทั้งเรื่องราวต่าง ๆ ที่อาจารย์เจ้าคุณพระราชกิจจาภรณ์ ได้เคยเล่าให้ฟังก็ปรากฏขึ้นในหัวทันที และเมื่อใครได้มีโอกาสเดินทางเข้าไปในวัดพุทธราราม ลีสด์ สหราชอาณาจักร น้อยคนนักที่จะได้ทราบถึงเจตนารมณ์ในการสร้างวัดนี้ คงจะเข้าใจว่าเป็นวัดในต่างประเทศทั่ว ๆ ไป แต่หาเป็นเช่นนั้นไม่
อย่างไรก็ตาม เมื่ออาตมาได้จาริกธรรมไปถึงเมืองลีสด์ สหราชอาณาจักร นอกจากวัดพุทธาราม ลีสด์ ที่อาตมาสนใจเป็นพิเศษแล้ว ในเมืองลีสด์ตามที่อาตมาได้บันทึกไว้ในบ้านเมืองเขา ก็มีอะไรหลาย ๆ อย่างที่น่าสนใจมากเช่นกัน ในโอกาสตอนต่อ ๆ ไปก็จะได้นำมาเล่าให้ทุกท่านได้ฟังกัน
สำหรับในจาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนต่อไป ตอนที่ ๑๓ อาตมาจะได้เริ่มเล่าเรื่องเกี่ยวกับในดินแดนสกอตแลนด์เป็นตอนแรก ซึ่งมันน่าสนใจมากเพราะถือว่าเป็นแผ่นดินประวัติศาสตร์พัน ๆ ปี มีอะไรน่าศึกษาเป็นอย่างยิ่ง ติดตามได้ในคอลัมน์นี้ทุกวันอังคารเหมือนเดิมเด้อ !!
เขียนธรรมสื่อถึงโลก
หน้าธรรมวิจัย นสพ.คมชัดลึก
วันอังคารที่ ๒๐ สิงหาคม พ.ศ.๒๕๖๒
โดย พระใบฏีกาคทาวุธ คเวสกธมฺโม
จาริกธรรมสกอตแลนด์ ตอนที่ ๑๒
วัดพุทธาราม ลีดส์ อนุสรณ์สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสณมหาเถระ ป.ธ.๙)